Of ik een Lagerhuisdebat wil leiden. “Nee joh, tuurlijk niet, nog nooit gedaan, onervaren, zoek maar iemand anders.” Maar ja, als na 2 maanden nog steeds niemand is gevonden en de organiserende partij wel een beetje omhoog zit én ik het stiekem eigenlijk wel leuk-spannend vind, besluit ik er voor te gaan!
Inlezen
Maar hoe moet ik een debat leiden? Geen idee, dus dompel ik mij onder in Youtube filmpjes, Google resultaten, neem ik de regels door én ga ik het gesprek met de organiserende partij aan.
Mijn beste vraag tijdens de voorbereidingen?: “Wanneer is deze middag voor jou geslaagd?”. Want met deze ene vraag weet ik gelijk waar ik die middag nadruk op ga leggen.
Eyeopener #1: Begin met doel voor ogen.
Stellingen
Ondertussen krijg ik de 6 stellingen voor het debat en neem ik ze door met Jan-Jaap van dagvoorzitter.nl. Ik heb mijn twijfels over zeker 3 stellingen, Jan-Jaap geeft ze zelfs allemaal een dikke onvoldoende….. oke dan…... Ik neem alle feedback mee en leg ze beargumenteerd aan de organiserende partij voor, want ik ben toch echt wel degene die straks als een soort visitekaartje voor deze stellingen sta. Wat schetst mijn verbazing: ze zijn blij met mijn expertise. Ze passen de stellingen aan omdat ‘een expert’ (ik dus) ernaar kijkt en met hen meedenkt.
Eyeopener #2: Zelfs als ‘beginnende debatleider’ mag ik dus mijn statement maken: Ik ga deze stellingen pas vertegenwoordigen op het podium als ze scherper en ‘zwart-witter’ worden opgesteld.
Aftelklok
In één avond zet ik een powerpoint presentatie met een gelikte animatie neer, zodat ik per stelling zie hoeveel minuten het nog is tot een kwartier, een soort afteklok zeg maar.
Eyeopener #3: Het kostte mij een paar uurtjes, maar nu heb ik zelf een powerpoint presentatie die ik iedere keer weer kan gebruiken, ik kom er als debatleider goed mee voor de dag.
Gastspreker
De inhoudelijke gastspreker en ik merken beiden een klik in het voorgesprek. We spreken duidelijke momenten af, zodat hij weet wanneer hij het woord krijgt. Voor deelnemers die wat langer praten dan handig is, spreken de gastspreker en ik af dat ik het gesprek blijf leiden en op subtiele wijze (zoals ik ook geleerd heb bij de Workshop Dagvoorzitter van dagvoorzitter.nl) dank je wel zeg en de focus naar de gastspreker brengen. Ook leg ik uit hoe ik te werk ga bij ‘lastige of boze’ deelnemers. Het enige wat de gastpreker zegt: “Heel fijn dat jij daarop let, dan kan ik mij richten op de inhoud”.
Eyeopener #4: Goed voorbespreken met gastspreker is een ‘must’, dat maakt het samenspel op het podium een stuk makkelijker.
Eyeopener #5: Ik vraag de gastspreker niet: ‘Wat verwacht je van mij”, maar ik leg uit hoe ik te werk ga en hoe ik het debat ga leiden.
Blanco of niet?
Op de dag zelf voel ik wat spanning onderin mijn buik, zeg maar gerust gierende zenuwen. De onderwerpen zijn best inhoudelijk en alhoewel ik wel de context begrijp, vind ik de onderwerpen niet persé super interessant. Tsjah, is dat nou wel of niet belangrijk voor een debatleider……. Jan-Jaap gaf me in een eerder stadium het advies wél goed in te lezen en ik ben dankbaar dat ik er nu niet ‘blanco’ bij sta.
Eyeopener #6: Ken in hoofdlijnen het onderwerp, zeker als het onderwerp minder bij je past.
Introductie gastspreker
En dan is het tijd en gaan we echt beginnen. Oke, here we go, diepe ademteug. Eerst zet ik een kwartier lang mijn dagvoorzitterspet op met de standaard zaken als welkom, gastspreker en mezelf introduceren, uitleg van debatregels en zorgen dat de gastspreker met veel enthousiasme onthaald wordt. Dat laatste heb ik op de manier gedaan zoals ik bij dagvoorzitter.nl had geleerd, met een mooie intro en de naam van de spreker als laatst. Het applaus was goed, toch vond de gastspreker, tijdens evalueren, dit ‘over-the-top’.
Eyeopener #7: Introduceer de gastspreker op een manier die de gastspreker zèlf als prettig ervaart. De gastspreker is degene die je wil laten ‘shinen’.
Procesdingen
De hele tijd gaat door mijn hoofd dat ik goed oplet om geen procesdingen te zeggen zoals, ‘Ik ga jullie nu vertellen dat…..” of “Mag ik aan jullie voorstellen……” of “ik zal nu het programma verder toelichten….”. Het valt me op tijdens het voorbereiden hoe vaak ik wel niet procesdingen wil zeggen. En, reflecterend, eigenlijk alleen maar om de tekst op te vullen. De procesdingen zijn voor mij vervangers van de eeehs en de eeuuhs in mijn verhaal. Ik moet er inwendig om lachen hoe vaak ik Jan-Jaap in mijn hoofd hoor schreeuwen: “PROCES!!”.
Eyeopener #8: Veel oefenen om geen procesdingen te zeggen, goed in de tegenwoordige tijd spreken en lef hebben om stiltepauzes te laten vallen.
Gespreksleiden
Die verhitte discussie die ik moet afkappen, mijn eigen afleidende gedachten (oeps, wat werd er ook al weer gezegd), de humor die je erin wil brengen, de veelprater die constant aan het woord blijft, de stelling die iedereen naar één kant trekt (dan blijft er van het debatteren weinig over kan ik je zeggen), de gastspreker die al vroeg veel te veel gras voor de voeten van het debat wegmaait, dezelfde gastspreker die al een kant kiest voordat de deelnemers het doen, whaaaaaa niemand zegt wat enzovoorts. Ik kan niet alles voorzijn besef ik, ik kan het wel weer gebruiken. Ik stel me zo in: “alles mag” en dat het aan mij is hoe ik het gesprek verder vorm geef. De rust die ik daarin heb, straalt af op het publiek en wordt als zeer positief ervaren.
Eyeopener #9: Ik heb heel veel gereflecteerd op kleine losse situaties zoals hierboven geschreven. Dat maakt dat mijn leerervaring groeit en ik al nieuwe inzichten heb in hoe ik het de volgende keer weer zou gaan aanpakken. Vlieguren maken dus!
Coderen
Omdat ik consequent mijn hand richt naar de persoon die mag praten (zoals geleerd bij dagvoorzitter.nl) gaan de mensen steeds meer naar mij kijken of ze al mogen praten. Ook zeg ik steeds: ‘STÁÁN’ (bij praten). Op gegeven moment zie ik dat het publiek tegen elkaar gaat zeggen: ‘STÁÁN!'. Dit zorgt voor leuke dynamiek in de groep.
Eyeopener #10: “Coderen” is 100% voor mij gaan leven. Ik pas het bij andere zaken ook veelvuldiger toe. Als begeleider van groepen kijken ze naar jou en jij bepaalt ongemerkt hoe de groep gaat acteren.
Energievol
Uitgeput, dat was ik zeker na 3 uur debat leiden. Niemand had mij verteld dat een debat leiden heel veel energie vraagt en betekent dat je non-stop je kop erbij moet houden. Zou ik het zo weer doen? Ja, het smaakt naar meer!
Feedback
Uit ervaring heb ik het nut van feedback vragen geleerd. Anderen kunnen feilloos jouw blinde vlek vinden en alhoewel kritiek soms echt niet leuk is, zie ik het als een cadeautje die ik wel of niet in mijn vitrinekast zet. De meeste dingen die in mijn technieken verbeterd zijn, zijn allemaal op basis van feedback die ik heb uitgevraagd.
Eyeopener#11: Durf feedback te vragen aan de gastspeker, organiserende partij en wellicht een deelnemer.
Eunice Roelofs
