Goede dagvoorzitters beschikken altijd over een aantal harde skills. De één is een geweldige interviewer, de ander een getalenteerd showhost, debatleider, panelmoderator of quizmaster. Daarnaast hebben ze allemaal een paar goed ontwikkelde soft skills: humor, nieuwsgierigheid, ... noem maar op.
Maar je herkent de echte dagvoorzitter pas in een paar persoonskenmerken, die de basis vormen voor alles:
Egoloos charisma
Dit is een zeldzame combinatie, die bijna onmogelijk lijkt. Charisma heb je als dagvoorzitter nodig, want de groep moet jou willen volgen. Tegelijkertijd mag het nooit om jou gaan, want de bijeenkomst draait altijd alleen maar om de deelnemers. Vandaar: egoloos.
Meestal gaat een gebrek aan ego gepaard met en net zo groot gebrek aan charisma. En de mensen met een groot charisma worden vaak gedreven door een enorm ego. De balans is waar de beste moderators in uitblinken, zonder dat ze daar hun best voor hoeven doen.
Bescheiden aanwezig
Deze ligt in het verlengde van egoloos charisma. Aan de ene kant moet je voortdurend zichtbaar (willen) zijn, als een baken in de onrustige zee. Tegelijkertijd past bescheidenheid, zodat je anderen in de spotlight zet.
Een goede dagvoorzitter is als het gebruik van kruiden in een mooi gerecht: pas als je ze weg laat, vallen ze op. De beste gespreksleiders vallen dus niet op, totdat je ze weg laat.
Directief met zachte hand
Als gespreksleider ben jij de bewaker van de sfeer, de tone of voice en de cultuur van het evenement. Een goede dagvoorzitter beheerst dus de gave om bij iedereen geliefd te zijn, zelfs al is hij/zij soms streng. Je had vroeger op school van die leraren, die dat hadden.
(Lees ook eens The Art of Gathering, van Priya Parker)
Flexibel doelgericht
De beste gespreksleiders houden van zijpaden. Waaien ze dus ook met alle winden mee? Zeker niet!
Een bijeenkomst is altijd een levend organisme, met hele onverwachte ontwikkelingen en onvoorziene obstakels & kansen. De echte talenten in ons vak gaan daar soepel mee om, zonder daarbij het doel uit het oog te verliezen.
Zo kan een top-moderator altijd instant keuzes maken. Flexibel en doelgericht. Een beetje piraat en een beetje boekhouder.
Praktisch creatief
Deze schurkt aan tegen flexibel doelgericht. Als dagvoorzitter ben je vooral pragmatisch bezig: hoe krijg ik de groep van A naar B, hoe haal ik het doel van de dag?
Creativiteit is daarbij een belangrijke voorwaarde. Zonder krijg je het niet voor elkaar. Maar creativiteit om de creativiteit is net zo dodelijk als geen creativiteit. En dus kijkt een moderator van nature heel pragmatisch naar creatieve vormen.
Rustgevende energie
Dynamiek is cruciaal voor een geslaagde bijeenkomst. Maar dat is iets anders dan voortdurende hysterie. De goede dagvoorzitter brengt energie en snelheid, zonder dat het gehaast aanvoelt. En hij brengt rust, zonder dat het inkakt. Ze wisselt naadloos af in toon, tempo en stijl. Dat is echte dynamiek, die rust brengt.
Onvoorwaardelijke liefde
In tegenstelling tot de vorige zes punten, is hier geen enkele sprake van (schijnbare) tegenstelling. Een echte dagvoorzitter wordt gedreven door liefde voor alle deelnemers. Alle? Ja, echt alle! Zonder oprechte aandacht en waardering voor iedere inbreng zijn alle andere vaardigheden slechts trucjes.
Zelfs als ze dwars zijn, opstandig, agressief zelfs ... de gespreksleider zoekt altijd naar de onderliggende reden, wil ook hen helpen deel te nemen aan het gesprek. De dagvoorzitter oordeelt niet, maar vraagt, voelt in en luistert.
De getalenteerde moderator scoort dus ook geen goedkope punten over de rug van zijn deelnemers. Ooit hoorde ik een collega tegen een deelnemer zeggen: "Die stropdas, die kan echt niet meer". Natuurlijk, de zaal lachte. Maar voor mij viel hij van de lijst van top-collega's.
Conclusie
Belangstelling en inlevingsvermogen zijn belangrijker dan techniek. Het laatste kun je leren, het eerste heb je. Of niet.
Jan-Jaap In der Maur
